بيماري ورم پستان نوعي واکنش التهابي است که با افزايش سلولهاي سوماتيک به عنوان شاخص بيماري، همراه است. در اثر اين بيماري، صنعت شير متحمل خسارات اقتصادي فراواني مي شود و تهديدي جدي براي سلامت مصرف کنندگان به همراه دارد. تغيير تركيبات شير (افزايش ميزان سديم، کلر، سرم آلبومين، ايمنوگلبولين ها) و انواع آنزيمهاي پروتئوليتيک (پلاسمين، انواع کاتپسين، الاستاز)، ساير آنزيم ها ( ليپاز، -bگلوكورونيداز، كاتالاز ) و کاهش لاکتوز، کازئين و چربي از آثار اين بيماري به شمار مي آيند. از آنجايي که از طريق فرآيندهاي حرارتي که امروزه مورد استفاده قرار مي گيرند، نمي توان آنزيمهاي فوق را غير فعال نمود، در نتيجه حضور و فعاليت آنها در شيرخام بر کيفيت و ماندگاري فرآورده هايي مانند ماست، شيرخشک، شير نوشيدني پاستوريزه و استريل موثر است، در ضمن اين آنزيمها از طريق هيدروليز کازئين، موجب افت بهره پنيرسازي نيز مي شوند. به همين علت است که به منظور بهبود کيفيت شيرخام و فرآورده هاي حاصله، پيشگيري و کنترل بيماري ورم پستان در سطح دامداري از اهميت ويژه اي برخوردار است.
با بررسی ژنتیک دام ها و توجه به امتیاز سلول های سوماتیک در کاتالوگ اسپرم یا مشخصات ژنتیکی دام ماده، می توان با لقاح هوشمندانه میزان سلول های سوماتیک در نسل های آینده را به راحتی کاهش داد.
سلول های سوماتیکی (Somatic cell) چه هستند و چه کاری انجام می دهند؟
SOMA در زبان یونانی به معنای بدن است و لذا سلول های سوماتیکی به مفهوم سلول هایی با منشاء بدنی است. حتی اگر کارتیه گاو به عفونتی مبتلا نباشد هم سلول های بدنی در شیر وجود دارند. بنابراین وجود سلول های بدنی با تعدادی کمتر از 100000 در هر میلی لیتر شیر امری طبیعی بوده و مربوط به سلول های پوششی مجاری و آلوئول های پستانی است. حال اگر SCC بیش از 100000 باشد، به احتمال زیاد آن کارتیه عفونی شده است. هنگامیکه SCC بین 100000 تا cells/ml 199999باشد، وجود عفونت را تنها می توان از طریق تست باکتریولوژیکال تشخیص داد. تحقیقات نشان داده است که اگر SCC به بیش از 400000 برسد، 90 درصد کارتیه مبتلا شده است.
اسکورخطی سوماتیک سل کانت (Linear Somatic Cell Score) چیست و چه کاربردی دارد؟
تحقیقات پیشرفته برای نشان دادن اثرات SCC نشان داد که دقیق ترین روش برای این کار بیان کردن تعدادSCC به صورت لگاریتمی است.
محاسبه میانگین شمار سلول های بدنی ماهیانه به صورت اسکور خطی، نشان دهنده مقدار واقعی شیر از دست رفته در اثر ورم پستان و مدیریت دقیق تر ورم پستان در گله است. در امتیازبندی سوماتیک سل کانت، تعداد سلول های سوماتیکی را در 10 اسکور دسته بندی می کنند و بر اساس مطالعات صورت گرفته هر اسکور دارای تفسیر مخصوصی است که می تواند راهکارهای لازم برای یک مدیر فارم را ارائه نماید. (وراثت پذیری اسکورخطی شمار سلول های بدنی، بین 0.06 تا 0.13 متغیر است و همبستگی ژنتیکی بین اسکورخطی و ورم پستان حدود 0.7 تخمین زده شده است. بنابراین اسکور خطی سوماتیک سل کانت می تواند به عنوان ابزاری در اکثر شاخص های انتخاب برای انتخاب غیر مستقیم در مقابل ورم پستان بکار رود.
