شیر پاستوریزه از طریق پاستوریزاسیون فرایندی است که در آن با گرما دادن عمر مفید شیر گاو را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری های میکروارگانیسم که شیر خام می تواند سبب آن شود را کاهش می دهد. نتیجه این گرما دادن کاهش تعداد اندکی از ویتامین ها است که در میزان ارزش غذایی آن تاثیر چندانی ندارند. روش یکسان سازی نیز گویچه های چربی چسبیده به هم را از هم جدا می کند و هیچ اثر سوئی بر سلامت شیر ندارد
انواع پاستوریزاسیون:
در حالت اول، شیر را به مدت حداقل 30 دقیقه و در دمای 145 درجه فارنهایت (63 درجه سانتیگراد) حرارت میدهند.
در حالت دوم، شیر را با دمای بالا اما در مدت زمان کوتاهتر حرارت میدهند. به این روش “HTST” میگویند. در این حالت شیر را به مدت 15 ثانیه در دمای 161.1 درجه فارنهایت (73 درجه سانتیگراد) حرارت میدهند.
در حالت سوم، دما فوقالعاده بالاست و به این روش “UHT” میگویند. در این حالت شیر را به مدت 2 ثانیه در دمای 280 درجه فارنتهایت (138 درجه سانتیگراد) حرارت میدهند.
سازمان غذا و داروی ایالت متحده آمریکا (FDA) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در آمریکا (CDC) میگویند که پاستوریزه کردن ارزش غذایی شیر را پایین نمیآورد بلکه آنزیمهای خاصی را غیرفعال میکند و البته سطح تعداد کمی از ویتامینها مانند ویتامین ث کاهش مییابد اما باید به خاطر داشته باشید که شیر منبع اصلی ویتامین ث به حساب نمیآید.
فواید شیر
از جمله فواید شیر می توان کاهش خطر ابتلا به آسم در کودکان، اگزما و آلرژی اشاره کرد. با این حال مطالعات نشان می دهد که این نتایج چندان ماندگاز و تعیین کننده نیستند.
اگر چه مصرف شیر خام به نسبت شیر فراوری شده ریسک بالاتری دارد اما در گاوهای سالم شیر هیچ باکتری مضری نداشته و در صورتی که طی دوشیدن گاو، حمل و یا ذخیره سازی آن هم آلوده نشود می توان شیر را با خیال راحت و بدون نیاز به هیچ فرایندی میل کرد.
نوشیدن شیر خام می تواند بی خطر باشد اما گاهی یک عفونت ساده هم ممکن است عواقب جدی در پی داشته باشد. اکثر مردم با سیستم ایمنی ضعیف مانند کودکان و یا افراد مسن مستعد ابتلا به بیماری های شدید ناشی از نوشیدن شیر خام هستند. در نهایت باید گفت که هیچ شواهدی برای تضمین مصرف شیر خام وجود ندارد و همیشه احتمال آلودگی به باکتری ها در شیر وجود دارد.
جوشاندن شیر قطعا احتمال حضور باکتریها را کم میکند اما اگر میخواهید با اطمینان 100 درصد شیر بنوشید، از انواع شیر پاستوریزه استفاده کنید. اگر اصرار به جوشاندن شیر محلی در منزل دارید، شیر را روی حرارت ملایم قرار دهید و خیلی آرام شیر را هم بزنید تا حرارت به شکل یکنواخت در کل شیر پخش شود. پس از ظاهر شدن حبابهای ریز شعله را کم کرده و بگذارید تا در حرارت پایین و در حالت جوش به مدت 20 دقیقه بماند.